Amorf katılar

Yaygın bir biçimde camın yapısıyla ilgili tanımlamalarda kullanılan “amorf” kelimesi, çoğu zaman insanların bir maddenin aynı zamanda nasıl hem katı hem de sıvı olabileceğini merak etmesine neden olur. Örneğin cam amorf yapıda bir madde olarak bazı durumlarda tıpkı sıvılarda gözlemlenen davranışlara sahipken, yine de cam tanımlanırken “amorf bir katıdır” ibaresi kullanılır. Kristal yapıya sahip olmayan katılar için kullanılan bir tanım olan amorf, maddenin atom yapısında belirli bir düzen olmadığını ifade eder.

İlk bakışta tüm katı maddelerin atom dizilişlerinde belirli bir düzen olduğu düşünülse de, cam ve plastik gibi maddelerde bu tür kararlı bir yapı gözlemlenmez. Katı yapıdaki bir elementin ya da bileşiğin atom, molekül ya da iyon diziliminde kesin bir geometrik düzenin belirli bir sırada tekrarlanması durumunda bu yapıya “kristal yapı” denirken, bu durumun tam aksi olduğunda madde için “amorf katı” ibaresi kullanılır.

Metallerin atom dizilişinde belirli sayıda tekrarlanan dizilimler olduğundan bu yapılar kristal modelle incelenirken, camda bu tür bir sıralı dizilişe sahip atom modeli bulunmaz. Camın tanımlanmasına kullanılan amorf kelimesinin daha iyi anlaşılması için bir örnek vermek gerekirse; cam aslında akışkan yapıya sahip bir maddedir ancak camın akış zamanı o kadar uzun sürmektedir ki insan gözü bu akışı algılayamaz. Bu nedenle de camın halini tabir etmek için ayrıca bir kelime kullanmak gerekir ki, bu kelime de amorftur. Camın akışı o kadar yavaştır ki, bir insanın ömrü bu hali algılamaya yetmez.

Çimento, plastik, cam ve hatta kadınların her gün kullandığı ruj dahi amorf yapıdaki maddelere örneklerdir. Amorf bir yapıya sahip olan cam birçok sıvı madde özelliği gösterdiği için tanımlama yaparken camın bir sıvı olduğu söylenebildiği gibi, erime sıcaklığındaki kararsızlığı göze alındığında sıvı davranışına sahip bir katı olarak da adlandırılabilir. Tanımda bu iki farklı yorumunda doğru olması halinde maddenin “amorf yapıya sahip bir katı” olduğu anlaşılır. Bu nedenle katı yapıya sahip olduğu halde sıvı özellikleri gösteren maddelerin tanımlanması için ayrıca bir kelime olan “amorf” kullanılır.