Antidepresanların yan etkileri
Dünya genelinde her geçen yıl daha da fazla insanın tanıştığı antidepresan ilaçlar, sağlık açısından sağladığı faydalardan çok neden oldukları söylenen yan etkilerle tanınmaktadır. Ülkemizde birçok konuda olduğu gibi sağlık konusunda da kulaktan dolma bilgilerin esas alınması, antidepresan ilaçların da bu kötü şöhrete sahip olmasının en temel nedenlerinden biridir. Her antidepresan ilaç kullanan kişi korkulması gerekecek düzeyde bir psikolojik rahatsızlığa sahip olmadığı gibi, tüm antidepresanların da muazzam derece olumsuz yan etkilere sahip olması söz konusu değildir… Bu tür bilgilerin büyük bir bölümü sosyal çevredeki herhangi bir tıbbi uzmanlığı olmayan insanlardan edinilmekte ve bu nedenle de antidepresan ilaçlarının tamamının olumsuz etkiler doğurduna dair bir “ön yargı” oluşmaktadır.
Modern tıbbın her alanında olduğu gibi psikiyatride de kullanılan ilaçların tamamı yan etkiye sebebiyet vermek için değil, hastanın tedavi olarak sağlığına kavuşması için kullanılır. Bu nedenle hiç bir hekim hastasına çok büyük zarar verecek bir ilacı kullanmasını tavsiye etmemektedir. Halk arasında popüler olan inançların başında gelen antidepresan ilaçların intihara neden olduğu da bilimsel bir gerçekliği bulunmayan, tamamen hayal ürünü fikirlerdir. Zira diğer birçok ilaç gibi antidepresan ilaçlarında bir takım yan etkileri bulunabilmekte ancak bu etkiler çok büyük ihtimal ile ilacın kullanılması esnasında değil, ilacın bırakılması ile birlikte ortaya çıkmaktadır.
Antidepresan yoksunluğu olarak isimlendirilen bu durum, hastanın uzun süre boyunca ilaç kullanması ve beynin de bu kimyasal maddelere alışması sonucunda yaşanan bir süreçtir. Bu sürecin ne kadar süreceği, yan etkilerin hangi kapsamda yaşanacağı ve hekim tarafından herhangi bir müdahale yapılıp yapılmayacağı da tamamen hastanın fizyolojik ya da psikolojik durumuna bağlıdır. Kişiden kişiye ve ilaçtan ilaca değişmekle birlikte genel olarak antidepresan ilaçların kesilmesiyle birlikte ortaya çıkan yan etkiler; sinirlilik hali, duygusal iniş çıkışlar, uyku düzensizlikleri, stres, göz kararması, baş dönmesi ve çarpıntı olarak sıralanabilir. Ancak tüm bu yan etkiler büyük çoğunlukla birkaç gün içerisinde beynin yoksunluğa adapte olması ile birlikte ortadan kalkar.
Antidepresanların yan etkilerinin boyutu ise tamamen kişiye bağlıdır. Yukarıda sayılan yan etkiler bazı hastalarda çok şiddetli bir biçimde yaşanırken, bazı hastalarınsa günlük hayatını derinden etkilemeyecek kadar hafif geçmektedir. Bu tür durumlarda her ne kadar son karar hekimin olsa da, genel olarak herhangi bir tedavi uygulanmasına gerek görülmemektedir. Ancak yine de antidepresanların yan etkilerini çok şiddetli yaşayan hastalara hekim tarafından yeni bir tedavi de uygulanabilmektedir. Son olarak antidepresan ilaç kullanımının süresinin de hekim tarafından ayarlanması gerektiği unutulmamalıdır. Gereğinden erken bırakılan antidepresanlar tedavinin yarım kalmasını sağlarken, ilacın biranda hekim onayı olmadan bırakılması da kimyasal maddelerin değişimi sebebiyle beynin adaptasyon sorunu yaşamasına sebep olabilmektedir.
