Atık maddelerin geri dönüşümü
Bütün dünyanın, hatta bütün insanlığın ortak bir sorunu var. Dünya ölüm sürecinde. Çünkü hepimizin kullandığı pil, naylon vb. maddeler dünyayı öldürüyor. Sadece 1 adet kalem pil 8 ton toprağı kirletmeye yetiyor. İnsanların atıkları artık dünyayı kaplıyor, sığmıyor,öldürüyor. Tek çözüm geridönüşüm. Birçok ülkede bu konuyla ilgili ciddi önlemler almaya başladı. Mesela Amerika Birleşik Devletlerinde artık sokaktaki konteynırlar bile kağıt, plastik, evsel atık vb. kategorilerle sınıflandırıldı. Bu kurala uymayıp çöplerini düzenlemeyenler ise can yakıcı para cezalarına çarptırılıyor. Türkiye’ de de bu uygulamaya başlanmıştır ama uyan kişi sayısı bütün Türkiye genelinde 1000 den fazla kişi yoktur.
Yeniden değerlendirilme imkanı olan atıkların çeşitli fiziksel ve kimyasal işlemlerden geçirilerek ikincil hammaddeye dönüştürülerek tekrar üretim sürecine dahil edilmesine geri dönüşüm denir.
Geri dönüşümü yapılabilen maddeler: cam, kağıt, alüminyum, plastik, piller, beton, organik atıklar, elektronik atıklar vb. Bu örnekleri çoğaltmak mümkün.
Geri dönüşümde amaç; kaynakların gereksiz kullanılmasını önlemek ve atıkların kaynağında ayrıştırılması ile birlikte atık çöp miktarının azaltılması olarak düşünülmelidir. Demir, çelik, bakır, kurşun, kağıt, plastik, kauçuk, cam, elektronik atıklar gibi maddelerin geri kazanılması ve tekrar kullanılması, doğal kaynakların tükenmesini en azından geciktirecektir. Ama kesinlikle durdurmayacaktır. Örneğin; bir ton atık kağıdının geridönüşümü ile kağıt hamuruna dönmesi 8 ağacın kesilmesini önleyebilir.
Geridönüşüm metodlarından bahsedecek olursak;
- Beton: yıkım alanlarında büyük makineler aracılığıyla toplanan maddeler kırma makinelerinin bulunduğu yere getirilir. Kırma işlemi sonucu oluşan küçük parçalar çakıl olarak kullanılabilir. Eğer ufalanan parçalar kimyasal bileşenler içermiyorsa tekrar beton harcı olarak da kullanılabilir.
- Alüminyum: toplanan atık alüminyumlar küçük şekilde doğranır. Bu doğranan parçalar büyük ocaklarda, çok büyük sıcaklık ve basınç altında eritilerek, dökme alüminyum üretilir. Bu sayede tekrar kullanımı mümkün olabilir.
- Cam: her türlü cam atıklar(şişeler, kavanozlar, enkazlardan toplanan camlar)toplanır. Renklerine göre sınıflandırıldıktan sonra geri dönüşüm tesislerine verilir. Burda camdan katkı maddeleri ayrıştırılır. Katkı maddeleri ayrılmış olan cam eritilmek üzere ocaklara götürülür. Burda eritilip birleştirilen camlar istenilen şekilde kullanılabilir. Cam geri dönüşümü yapılabilen maddeler arasında geri dönüşümü en verimli olan maddedir.
- Kağıt: toplanan bütün kağıtlar, kağıt çamuru olmak üzere su içerisinde liflerine ayrılır. Daha sonra bu kağıtlar mürekkep ayırıcı kimyasal maddelerle(sodyum karbonat, sodyum hidroksit) ayrışır ve tekrar kullanılmak üzere fabrikalara gider.
- Plastik: toplanan plastikler fabrikalarda cinslerine göre ayrılarak geri dönüşüm işlemine tabi tutulurlar. Cinslerine göre ayrılan geri dönüşebilir plastik atıklar, kırma makinelerinde kırılıp küçük parçalara ayrılır. İşletmeler bu parçaları direkt olarak belli oranlarda, orijinal hammadde ile karıştırarak üretim işleminde kullanabildiği gibi; tekrar eritip katkı maddeleri katarak ikinci sınıf hammadde olarak da kullanabilir.
Geri Dönüşümün önemi
- Doğal kaynakların korunmasını ve daha uzun süre kullanılmasını sağlar.
- Enerji tasarrufu sağlamamıza yardım eder.
- Atık miktarını azaltarak dünyada sizin yaşamanız için yer açar.
- Geri dönüşüm; geleceğe ve ekonomiye yatırım yapmamıza yardımcı olur.