Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi
Birleşmiş Milletler üyesi olan ülkelerin güvenliğini sağlamak ve barışın korunmasına katkı sağlamakla görevli olan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, yetki açısından değerlendirildiğinde BM organlarının en güçlüsüdür. BM Güvenlik Konseyi’ni diğer organlardan daha güçlü kılan özellik ise bağlayıcı kararlar alabilmesidir. Birleşmiş Milletlerin diğer organları yalnızca tavsiye niteliğinde kararlar alırken BM Güvenlik Konseyi’nden çıkan kararlar üye devletlerin uyması gereken yükümlülüklerdir. Yani bir başka değişle diğer BM organlarının kararları tavsiye, Güvenlik Konseyi kararlarının bağlayıcı bir özelliği vardır.
BM Güvenlik Konseyi kararlarının ülkeleri bağlayıcı yapıda olduğu “Birleşmiş Milletler Tüzüğü” maddelerinde açık bir ifade ile belirtilmiş ve bu tüzük BM üyesi tüm ülkelerin neredeyse tamamı tarafından imzalanmıştır. Ancak demokratik açıdan kendi içinde bir takım sorunlar barındıran BM Güvenlik Konseyi sistemi, veto hakları açısından adil bir tutum sergilemeyebilir. Zira Birleşmiş Milletlerin “daimi üyelerinin” alınan kararları veto etme hakkı bulunmaktadır. Bu nedenle BM Güvenlik Konseyi’nin tamamen demokratik bir biçimde yönetildiğini söylemek mümkün değildir.
Toplamda 15 üyeye sahip olan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi; 5 daimi üye ile 10 adet “seçilmiş üye” tarafından yönetilir. BM Güvenlik Konseyi bünyesinde yer alan seçilmiş üye devletlerin alınan kararları veto etme hakkı bulunmamaktadır. BM Güvenlik Konseyi’nin kararlarını veto edebilme hakkı bulunan 5 daimi üye ise; Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Fransa, Rusya ve İngiltere’dir. BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi olan bu ülkeler ayrıca Birleşmiş Milletlerin “kurucu üyeleri” olarak da kabul edilir. “Seçilmiş üye” olarak adlandırılan üye ülkeler de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından yürütülen görüşmeler sonucunda belirlenmektedir.
BM Güvenlik Konseyi bünyesin yer alan başkanlık sistemi, üye ülkelerin bir aylık periyotlar ile dönüşümlü olarak başkanlık yaptığı bir düzenle işlemektedir. Birleşmiş Milletlerin temel önceliklerinden biri olan uluslararası barışın korunması görevi, BM Güvenlik Konseyi sayesinde çok daha etkili bir şekilde yönetilir. Kuruluşun hızlı bir şekilde karar alması ve aynı hızla alınan kararları uygulamasını sağlayan BM Güvenlik Konseyi’nin aldığı kararlar, Birleşmiş Milletler üyesi ülkelerin “ortak kararı” olarak kabul edilmektedir. BM üyesi ülkeler adına karar alan BM Güvenlik Konseyi, tüm bu kararları BM amaç ve ilkeleri çerçevesinde almaktadır. Bu nedenle BM Güvenlik Konseyi tüm üyelerin ortak iradesi olarak görülür ve uluslararası güvenliğin sağlanması için çalışır.
