Çalgı türleri

Bilindiği kadarıyla M.Ö. 4000’li yıllara ve belki de daha da öncesine kadar dayanan bir geçmişi olan çalgılar ya da günümüzde kullanılan adıyla müzik aletleri basit bir tanımla, müzik yapmak için kullanılan ve çeşitli fonksiyonlara sahip aletlere verilen genel bir isimdir. 18. yüzyıldan itibaren aydınlanma çağı içerisine giren Avrupa toplumları Rönesans’ın etkisiyle müzik ile ilgili birçok çalışma yapmaya başlamış ve günümüzde Organoloji olarak bilinen müzik aletleri biliminin de doğmasını sağlamıştır. Çalgıların tamamı çalınış biçimlerine göre türlere ayrılırlar; Vurmalı, nefesli, telli, tuşlu ve yaylı çalgılar.

• Vurmalı çalgılar

Ülkemizde perküsyon olarak da tanınan vurmalı çalgılar, müziğin temel öğesi olan ritmin oluşmasını sağlar. Müziğin ritminin yapısal bir altyapı kazanmasını sağlayan vurmalı çalgılar, farklı uzunluktaki vuruşların meydana getirdiği seslerin bir bütünlük oluşmasını sağlar. Elle vurularak kullanılabilen vurmalı çalgılar, farklı bir cisim kullanılarak da çalınabilmektedir. Vuruş haricinde çalkalama, ovma ve sürtme gibi hareketlerle de vurmalı çalgılardan ritim elde etmek mümkündür.

• Telli çalgılar

Üzerine bulunan çok gergin tellerin titreşmesiyle ses üreten telli çalgılar, birçok farklı müzik türünde kullanılmaktadır. Tezeneli, yaylı ve vurmalı olmak üzere kendi içerisinde üç ana gruba da ayrılan telli çalgılar, modern müzikte de en çok kullanılan çalgılar arasındadır. Keman ve kemençe gibi müzik aletleri yaylı telli çalgılar ailesine mensupken, gitar da tezeneli telli çalgılar grubuna dahildir.

• Nefesli çalgılar

Üflemeli çalgılar olarak da bilinen nefesli müzik aletleri, kişinin üflediği havanın aletin içerisinde dolaşımı sonucunda titreşim oluşturmasıyla ses çıkartır. Batı müziğinde önemli bir yeri olan nefesli çalgılar, orkestranın ikinci çalgılar bölümü olarak da adlandırılmaktadır. Tahta ve bakır nefesli çalgılar bu çalgı türünün temel gruplarını oluştururken, pirinçten veya gümüş ile altın gibi daha da değerli madenlerden yapılan nefesli çalgılar da mevcuttur.

• Yaylı çalgılar

Kişinin değnek yardımı ile tuttuğu bir yayı tellerin üzerinde kaydırmasıyla çaldığı yaylı çalgılar, yayın tellerde oluşturduğu titreşimle ses çıkartmaktadır. Batı müziğinde orkestraların vazgeçilmez unsuru olan yaylı çalgılar; keman, çello, kontrbas ve viyolalar gibi geniş bir çalgı ailesidir.

• Tuşlu çalgılar

Üzerinde bulunan tuşlara basıldığında içerisinde bulunan bir çekiç mekanizması sayesinde tellere vurulmasını ve böylece gergin tellerin titreşerek ses çıkartmasını sağlayan tuşlu çalgılar, klavyeli bir müzik aleti olan piyano ile anılmaktadır.