Çitlembik nedir?

Günlük hayatta sık sık duyduğumuz benzetmelerden biridir “çitlembik gibi”. Ya da bazen bu tabir “çitlenbik gibi” şeklinde de kullanılır. Peki nedir bu çitlembik? “Çitlembik” gibi ne demektir?

Ufak tefek ve esmer olan, sevimli tipler için “çitlembik gibi” ifadesi kullanılır. Çitlembik ise bir ağaç türüdür ve ufak tefek siyah meyvesine de aynı şekilde “çitlembik” denir.

Botanik biliminde “celtis” olarak isimlendirilen çitlembik, boyu ortalama 15-20 metre olan, kuzey yarımkürede ılıman iklim olan bölgelerde yetişen bir ağaç türüdür. Çitlembik ağacının erikimsi bir meyvesi vardır. Sert çekirdekli bu siyah meyve ortalama 6 ila 10 mm çapındadır. Türkiye’de çitlembik ağacına “çitlenbik” denilmektedir.

Çitlembik ağacının birçok türü mevcuttur. Bunlardan bazıları şu şekildedir:

• Celtis australis (adi çitlembik) (Ülkemizde yetişen çitlembik türlerinden biridir.)
• Celtis bungeana (Bunge çitlembiği)
• Celtis caucasica (Kafkas çitlembiği) (Ülkemizde yetişen çitlembik türlerinden biridir.)
• Celtis integrifolia (Afrika çitlembiği)
• Celtis ehrenbergiana (Dikenli çitlembik)
• Celtis glabrata ( Parlak yapraklı çitlembik) (Ülkemizde yetişen çitlembik türlerinden biridir.)
• Celtis koraiensis (Kore çitlembiği)
• Celtis jessoensis (Japon çitlembiği)
• Celtis labilis (Hubei çitlembiği)
• Celtis laevigata (Şeker çitlembiği)
• Celtis occidentalis (Batı çitlembiği)
• Celtis sinensis (Çin çitlembiği)
• Celtis tenuifolia (Bodur çitlembik)
• Celtis tournefortii (Doğu çitlembiği) (Ülkemizde yetişen çitlembik türlerinden biridir.)

Çitlembik meyvesinin birçok faydasının olduğu bilinmektedir. Bunlardan bazıları şu şekildedir:

• İştah açıcıdır. Kilo almaya yardımcı olur.
• Ayak terlemelerini yok edici etki gösterir.
• Mide ağrılarını giderir.
• Öksürüğü keser.
• Böbrek kumu olan kişilerde kum dökmeye yardımcı olur.
• Yara iyileştirici etkisi vardır.

Şifa verici özelliklerinden yararlanabilmek adına çitlembiğin farklı şekillerde tüketimi söz konusudur. Yaprakları saçlara sürülerek, saçın siyah renk alması sağlanır. Yaprakları kaynatılarak çay gibi, bal ile tatlandırılarak içilir. Çitlembik tohumundan kahve yapılarak, içilir. Bu kahve çeşidi oldukça lezzetlidir. Ayrıca, çitlembik ağacı sakızından yapılan macun ülser hastalarına tavsiye edilmektedir.