Devedikeni nedir?

Devedikeni, papatyagiller ailesine mensup dikenli bir bitki türüdür. Devedikeni daha birçok ad ile de bilinen bir bitkidir; bu isimlerden bazıları şunlardır: akkız, kengel, deve kengeri, Meryem Ana dikeni, sütlü kengel, uslu kenger, şevkülmeryem gibi.

Devedikenleri genelde doğada kendiliğinden büyür, yol kenarlarında, doğal tarlalarda sıklıkla görülürler. Akdeniz, Karadeniz, Ege ve Marmara gibi deniz kenarı bölgelerde çok rastlanılan bir bitkidir. Boyları 30 cm ile 150 cm arasında değişen devedikenlerinin baş kısımları yeşil yapraklar ile mor renkli küçük çiçeklerden oluşmaktadır.Yapraklar, soluk yeşil rengindedir; beyaz damarları ve dikenleri bulunur.  Meyveleri beş ila yedi milimetre arasında değişen boya sahiptirler. Meyvelerinin uç kısmında beyaz tüycükler bulunmaktadır. Devedikeninin meyveleri Ağustos ve Eylül aylarında olgunlaşır ve toplanan meyveler açık havada kurutulduktan sonra kullanıma hazır hale getirilir.

Devedikeninin içeriğindeki maddeler karaciğeri koruyucu niteliktedir. Bu maddelerden bazıları şunlardır; silymarin, taxifolin, bir tür pigment olan quercetrin, vb.

Devedikeninin en çok bilinen çeşitleri şunlardır:

• Beyaz devedikeni (carlina gummifera): Kırmızı, pembe çiçekler açan, çok yıllık bir bitki türüdür.
• Köygöçerten (cirsium arvense): Köygöçerten olarak bilinen bu devedikeni türü de çok yıllık bir bitki türüdür. Çok hızlı ürer ve de zararlı  olduğu bilinir.
• Eşekdikeni: Eşekdikeni de yine diğerleri ile aynı ailede bulunan bir başka türdür.

Devedikeninin birçok şifalı etkisi olduğu bilinmektedir. Bunları şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Devedikeni çok kuvvetli bir anti- oksidandır.
• Devedikeni karaciğeri zararlı ve zehirli maddelerden koruyucu etki gösterir. Örneğin çok alkol alan bir kişinin karaciğerinin bu durumdan olumsuz etkilenmesini önler.
• Devedikeni karaciğer yağlanmasına karşı şifalı etkiler gösterir.
• Devedikeni siroz gibi önemli rahatsızlıklar ile karaciğerde oluşan hasarların giderilmesinde etkilidir.
• Devedikeni balgam söktürücü etkiye sahiptir; göğsü yumuşatır.
• Devedikeni geciken regl dönemlerine sahip kadınlarda şifalı etki gösterir.