Enflasyon nedir?

Enflasyon, fiyatlar genel seviyesinin sürekli bir şekilde artması haline ekonomide verilen isimdir. Bu artışın anlaşılması adına gerçekleştirilen enflasyon hesaplamalarında bir sepet baz alınır. Bu sepetin içine tüketilmekte olan ürünlere ve hizmetlere ait birçok fiyat grubu dahil edilir. Sepet içeriği fiyatlar genel seviyesini belirlemekte yeterli olmadığı düşüncesi ve tespiti oluştuğunda,yani gerektiğinde,güncellenir.

Piyasa ortamında fiyatın oluşmasını sağlayan ve etkileye husus mal ve hizmete olan talep ve bu konuda gerçekleşen arzdır. Mal ve hizmet miktarı değişmeden talep artışı söz konusu olursa fiyatlar yükselir. Aynı anda mal ve hizmet miktarı da artabiliyor ise fiyatlarda önemli değişiklikler oluşmaz. Bir mal ve hizmet grubunun arzı artarken, talep aynı oranda artmaz ise bu durumda fiyatlar düşer.

Fiyatın oluşması ile ilgili bu farklı durumlar, enflasyonun da farklı başlıklar adı altında çeşitlendirilmesine neden olmuştur. Enflasyon, iki türlü olabilir:

• Talep enflasyonu
• Maliyet enflasyonu

Talep enflasyonu; bir mal ve hizmet grubuna olan talebin artması karşısında, arzda da aynı oranda artış olmaz ise fiyatlar yükselir. Bu yükselme aynı nedenle sürekli hale gelirse, fiyatlar genel seviyesinde artış oluşur ki, bu artış “talep enflasyonu” adı ile anılır.

Maliyet enflasyonu; bir mal ve hizmet grubunun maliyetleri de fiyat oluşumunda çok önemli girdilerden biridir. Zira, fiyat maliyete eklenen belirli oranda bir kar marjı ile oluşmaktadır. Maliyetlerde bir artış olması, doğru orantılı şekilde fiyatta da artışa neden olmaktadır. Maliyet artışında farklı nedenler olabilmektedir. Üretilen bir mal örneği alındığında, kullanılan hammaddelerin fiyatlarında artış olması maliyeti artıracaktır. Üretim için kullanılan işçilikte oluşacak ücret artışları, vergilerdeki artış gibi nedenlerin hepsi nihai fiyatın artışı ile sonuçlanacaktır. Bu şekilde oluşan fiyat artışları sürekli hale gelir ise fiyatlar genel seviyesinde oluşacak olan artışa “maliyet enflasyonu” adı verilir.