Heyelandan korunma yolları
Ülkemizde çok sık görülen doğa olaylarından biri olan heyelan ya da diğer adıyla yer kayması, toprağın yüzey tabakasındaki taşların veya tabakaların yer değiştirmesidir. Anadolu’nun farklı bölgelerinde yıl içerisinde çoğu defa gözlemlenebilen heyelan, çok büyük toprak kitlelerinin hareket etmesine neden olabileceğinden oldukça tehlikeli ve “kesinlikle” ciddiye alınması gereken bir doğa olayıdır. Heyelanın gerçekleşmesini etkileyen birçok farklı faktör olsa da, genel olarak doğru inceleme ile bir bölgede heyelan riskinin olup olmadığı önceden tespit edilebilir ve böylece heyelandan korunma yolları uygulanabilir.
Heyecan olayının gerçekleşmesini etkileyen en önemli faktörlerin başında, kuvvetli eğim gelir. En sık heyelan görülen bölgeler dik açılı yamaçlar olduğundan bu tür bölgelerin önceden tespit edilmesi ve bu alanın “yerleşime açılmaması”, heyelandan korunma açısından büyük önem taşır. Yamacın sahip olduğu eğim arttıkça yüzeydeki toprak tabakasının hareket edebilmesi daha kolay bir halde geleceğinden, heyelan olayı ülkemizde en çok Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde görülür.
Heyelandan korunma yolları arasından büyük önem taşıyan drenaj çalışmaları, kanal açma uygulamasıyla ile heyelan riskinin büyük oranda azaltılmasını sağlar. Birçok insan daha önceden drenaj kanalları hakkında bir takım şeyler duymuş olsa da bu uygulamanın “muhakkak” doğal denge ve eğim bozulmadan yapılması gerektiğini göz ardı etmektedir. Toprağın üst tabakasının çok fazla su almasının engellenmesiyle heyelan riskinin de azaltıldığı drenaj kanalı uygulaması bu nedenle bilgi sahibi kişiler tarafından yapılmalıdır.
İstinad duvarı olarak bilinen koruma bariyeri de heyelandan korunma yolları arasında çok yaygın bir biçimde kullanılan yöntemler arasındadır. Heyelan riski olan yamaç kenarlarında her ne kadar yerleşim olmasa da bazı durumlarda bu bölgeden yol geçmesi gerektiğinden, yol çalışmaları esnasında ve sonrası yamaca istinad duvarı yapılabilir. Bu tür yol çalışmaları ya da farklı inşaat uygulamaları esnasında heyelanın tetiklenmemesi için dikkatli olunmalı ve çalışmadan önce istinad duvarının yapısal dayanıklılığından emin olunmalıdır.
Heyelandan korunma yolları arasında birçok insan yapay yollara başvursa da aslında en iyi yöntem, doğal bitki örtüsünün korunmasıdır. Toprağın yüzey kısmında bulunan bitki örtüsü kökleri sayesinde toprağın sanılandan çok daha büyük bir bölümü tutarak, heyelan riskinin azalmasını sağlayacaktır. Yamaç dengesinin ve eğim açısının bozulmamasına özen göstererek yapılacak ekim çalışmaları, oldukça etkili bir koruma sağlayacaktır.
