Kaktüs türleri

Son yıllarda ülkemizde de birçok insan tarafından süs bitkisi olarak tercih edilen kaktüsler, aslında Cactaceae familyasına ait olan bitkilerdir. Ülkemizde kaktüs kelimesi daha çok bu familyayı tanımlamak için kullanılan bir isim olmakla birlikte, aslında Cactaceae familyasına ait herhangi bir cinsin adı değildir. Gövdeleri etli yapıya sahip olan ve yaprakları dikenlerden oluşan kaktüsler, yassılaşmış gövdeleriyle belirli periyotlarla çiçek de açmaktadır.

Amerika kökenli bir bitki olan kaktüs, bilim adamlarının uzun yıllardır araştırdığı ve günümüzde de hala farklı türlerinin bulunduğu oldukça geniş bir çeşitliliğe sahiptir. Çok yağış ve su istemeyen bitkiler olmaları doğal yaşam içerisinde uzun süre boyunca çok sert hava şartlarına dahi karşı koyarak hayatta kalabilmelerini sağlar. Tropikal bölgelerde yaşayan türleri çok uzun süre suyuz bir şekilde yüksek sıcaklıklarda yaşayabilirken, bu türün soğuğa dayanıklılığı yok denecek kadar azdır.

Farklı kaktüs türlerinin özellikleri de farklı olduğundan, evlerde ya da açık mekanlarda kaktüs yetiştirmeden önce iyi bir araştırma yapmak gerekir. Dış ortamda donma noktalarında dahi uzun süre boyunca hayatta kalabilen kaktüs türleri olduğu gibi, kısa süreli donma yaşanmasıyla ölebilen türler de mevcuttur. Ayrıca kaktüsler yine cinslerine bağlı olarak bir ya da ikişer yıllık periyotlarda çiçek de açabilir. Ancak kaktüsün boyutları büyüdükçe yaşı da doğru orantılı olarak arttığından, yaşlı kaktüslerin daha nadir ve az sayıda çiçek açtığı da söylenebilir.

İnsanların genellikle Hollywood yapımı Western filmlerde gördüğü çöl kaktüsleri, “Saguaro” cinsi kaktüslerdir ve en çok tanınan kaktüs olarak tanımlanır. En büyük kaktüs türlerinden biri olan Saguaro kaktüsleri, 2 metre kadar genişliğe ve 10 metrenin üzerinde yüksekliğe sahip olabilmektedir. Kaktüs türlerinin en belirgin özelliklerinden biri de, bu bitkilerin oldukça derine inen köklerinin olmasıdır. Çöl kaktüsleri geniş bir alana yayılan çok uzun kökleri sayesinde toprağın metrelerce altındaki suyu dahi sistemlerine alabilir ve böylece çöl ortamında aylar boyunca tek damla yağış olmadan dahi hayatta kalabilmektedir.

Kuraklığa dayanıklı olduğu halde soğuğa direnci çok düşük olan diğer bitkilere göre çoğu kaktüs türü, yaz sıcakları kadar kışın soğuk günlerinde de hayatta kalabilmektedir. Evde kaktüs yetiştirenler “önce kaktüslerinin türünün soğuğa uygun olup olmadığını” öğrendikten sonra bitkilerini sonbahardan itibaren dış ortama alıştırabilir ve böylece kış aylarında soğuğa maruz kalan kaktüsün yaz aylarında çiçek açmasını dahi sağlayabilir.