Kibritin icadı

Fosfor içeren bir katmanla kaplanan ucu ve kibrite benzeyen ağaç dallarından yontulmuş yapısıyla oldukça ilkel bir icada benzeyen kibrit, aslında çakmaktan daha sonra bulunmuştur. Çoğu insan ateş yakarken kullandığı kütük, cira ya da odun gibi parçalarla özdeşleştirdiği kibritin, ilkel bir icat olduğunu düşünür. Oysa kibritin uç kısmındaki kimyasal karışımın icat edilmesi ve bunun bir yakıcı madde olarak kullanılmasını sağlayan tüm bilim adamları sigaralarını çakmak ile yakıyordu.

Kutusuyla birlikte bir bütün olarak tanımlanabilecek kibrit, genel olarak dünya standartlarında bir kutuya 40 adet denk gelecek şekilde satılır. Kibritin kendisi kadar önemli olan ve yanma işleminin gerçekleşmesi için gerekli olan kibrit kutusu, çift ya da tek yüzeyinde yakıcı bir bölge bulundurur. Kibritin uç kısmının buraya sürtülmesiyle açığa çıkan kimyasal reaksiyon, ateşin oluşmasını ve bu ateşin de kibriti tutuşturması sağlanmış olur.

Kibritin ucunun kibrit kutusundaki yakıcı bölgeye sürtünmesiyle oluşan şiddetli sürtünme kuvveti çok yüksek bir sıcaklığı açığa çıkarır ve bu sıcaklık neticesinde de yanma işlemi meydana gelir. Kibrit ucunun yapısı da oldukça yanıcı bileşiklerden oluştuğundan, sürtünme ile oluşan ısıdan çok çabuk etkilenir. Kibritin uç kısmındaki yanıcı bölüm; Kükürt(K) ve Potasyum Klorattan(KClO₃) oluşmaktadır. Bu karışımdaki Potasyum Klorat, yanıcı madde olan Kükürtün yanması için gerekli olan Oksijeni sağladığından oldukça kritik bir göreve sahiptir.

Bu iki maddenin birbirine yapışması için çok az miktarda tutkal kullanıldığı gibi, sürtünme işlemi esnasında daha fazla ısı oluşması için de eser miktarda cam tozu bulunmaktadır. Tüm bu karışımların oldukça hassas bir oranda kullanılması gerektiğinden, dikkatli bir şekilde bir araya getirilmesi büyük önem taşır. Ayrıca kibritin ucundaki bu hassas kimyasal karışım haricinde, kibrit çöpünün kendisi de yanmayı kolaylaştırmak için işlemden geçer. Ağacın yontularak çöp haline getirilmesi bile bu yanma işlemi için yeterli olmadığından, kibrit çöplerine üretim aşamasında Parafin emdirilir.

Kibrit çöpünün çok daha kolay ve hızlı bir şekilde yanmasını sağlayan bu parafin maddesinin olmaması durumunda, çoğu kibrit çöpü uç kısımdaki yanmaya rağmen alev almayacaktır. Kibriti bulanlar her ne kadar İngiliz bilim adamları olsa da, 1809 yılında icat edilen kibritlerin kullanımı son derece tehlikeli ve zordu. Günümüzde kullandığımız modern anlamdaki ilk kibrit, 1831 yılında 19 yaşındaki Fransız bir öğrenci olan Charles Sauria tarafından bulunmuştur.