Mıknatısların özellikleri

Doğal bir şekilde oluşan ve Mıknatıs Taşı olarak isimlendirilen çeşitleri bulunan mıknatıslar, bilim ve tekniğin gelişmesiyle birlikte insanoğlu tarafından da üretilebilmeye başlanmıştır. Demir, Nikel ve Kobalt gibi elementlerin ferromanyetik (mıknatıs özelliği kazandırılabilen madde) özelliğe sahip olması, mıknatısların da manyetik alan üretmesine ve bu sayede de bazı metalleri kendine çekmesine neden olur. Bu çekme etkisi de mıknatısların özellikleri arasında en belirgin ve önemli olanıdır. Mıknatısların en temel özelliği olan bu çekme etkisi Kobalt, Nikel ve Demir gibi metallerde görülürken; Alüminyum ve Bakır gibi metaller bu çekme özelliğinden etkilenmemektedir. Yani mıknatısların tüm metalleri çekmek gibi bir özelliği yoktur. Ayrıca bilindiği üzere mıknatıslar metal olmayan maddeleri de çekemezler.

Mıknatısların meydana getirdiği manyetik alan, etkileşim haline geçebilen metallerin her zaman aynı şekilde iki karşıt uca toplanmasına neden olur ki, bu özellik de insanoğlunun  yön bulmasını sağlayan güvenilir bir araç olan pusula yapımında kullanılır. Mıknatısın manyetik alanından etkilenen metallerin mıknatısın oluşturduğu manyetik etki alanının içine konması halinde, tüm malzeme birbirine karşı olan iki uçta toplanmaktadır. Bu iki karşıt uca da Kuzey ve Güney Kutbu denmektedir. Sabit mıknatıs ve elektromıknatıs olmak üzere iki farklı mıknatıs türü bulunmaktadır. Elektromıknatıslar; ferromanyetik özelliğe sahip olan bir metalin etrafına sarmal olacak şekilde bir tel dolanması ve tele de gelirim uygulanmasıyla elde edilir.

Elektromıknatıslardan farklı olarak herhangi bir gerilime tabi tutulmaya gerek olmadan kendiliğinden mıknatıs özelliğine sahiptir. Doğada mıknatıs özelliğine sahip olan doğal maddeler bulunduğu gibi, ferromanteyik özelliğe sahip olan herhangi bir metalin de sabit mıknatıs haline getirilmesi mümkündür. Ferromanyetik özelliğe sahip olan metaller üç farklı yöntem kullanılarak sabit mıknatıs haline getirilebilir ve bu işleme de mıknatıslama denir. Ferromanyetik özellikli metallerin mıknatıslanmasına yani sabit mıknatıs haline dönüşmesine neden olan üç olay;

• Metali ısıtarak ya da soğutarak yerkürenin manyetik alanı yönünde çevirmek

• Cismin mevcut bir mıknatısın kutbuna sürtmek

• Metali yerkürenin manyetik alanına paralel gelecek şekilde yerleştirerek cisme ani ve oldukça şiddetli bir darbe indirmektir.

Mıknatısların en önemli özelliklerinden bir diğer de, mıknatısın eş kutuplarının birbirini itmesine karşın zıt kutuplarının birbirini kuvvetli bir biçimde çekmesidir. Bilimin gelişmesi sonucunda paralel olarak gelişen teknik insanoğlunun teknoloji üretmesine ve sonuç olarak da yapay olarak da sabit ya da elektromıknatıs üretebilecek hale gelmesini sağlamıştır.