Nazar boncuğu çeşitleri
Gerek bir süs eşyası gerekse de bir inanç objesi olarak dünya üzerinde birçok coğrafyada kullanılan nazar boncukları, bilinen insanlık tarihinin ilk dönemlerinden günümüze ulaşmayı başarmıştır. İnsanı kem gözlerden yani negatif düşüncelerin olumsuz etkisinden koruduğuna inanılan nazar boncuğu, göz şeklinde ve genellikle camdan yapılan küçük boncuklar olarak kullanılır. Negatif düşüncelerin olumsuz etkilerini üzerine çekerek kişinin zarar görmemesini sağladığına inanılan nazar boncuklarının ayrıca içine bazen de kurşun dökülür. İçine kurşun dökülen nazar boncuğu çeşitlerinin daha da güçlü bir etkiye sahip olduğu düşünülmektedir.
İnsanoğlunun içinde yaşadığı evreni algılamasını sağlayan beş duyu organının en önemlisi olarak kabul edilen görme, bir diğer anlamda kişinin dünyaya açılan penceresi demektir. İnsanın zihnindeki düşüncelerinin dış dünyaya ulaşmasını sağlayan gözlerin bir takım olaylar üzerinde etki yaratabileceğine inanıldığından, nazar boncukları da genellikle göz şeklinde olur. Göz şeklindeki nazar boncuğu çeşitleri ülkemizde en çok rağbet gören nazarlıklar arasında yer almaktadır. Nazar boncuğu çeşitleri ayrıca bölgede yaşayan toplumun özelliklerine göre de değişebilmektedir. Anadolu coğrafyasında binlerce yıl önce yaşamış birçok medeniyetten günümüze ulaşan adetler arasında olan nazar boncuğu, günümüz Türkiye’sinde hala oldukça geniş bir kesim tarafından kullanılmaktadır.
İyi veya kötü tüm düşüncelerin çıkış noktasının gözler olduğuna inanan Antik Dönem medeniyetlerinde, kötü düşüncelerin odaklanması ile bir kişiye zarar verilebileceğine inanılırdı ve bu inanış da nazar boncuklarının ortaya çıkmasına neden oldu. “Pagan” inanç sistemlerinden Eski Babil ve Eski Mısır medeniyetlerine kadar dayanan bir geçmişe sahip olan nazar boncuklarının göz şeklinde olmasının da bu toplumlardaki Pagan sembollerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Mavi rengin negatif enerjiyi emdiğine inanılması, nazar boncuklarının da genellikle mavi renk olarak boyanmasına neden olmuştur. İlk Çağ’a tarihlendirilen birçok arkeolojik bulguda nazar boncuğu işlevi gören süs eşyaları bulunduğundan bu tür eşyaların binlerce yıldır kullanıldığı söylenebilir.
Göz şeklindeki nazar boncuğu çeşitlerinin mavi renkli bölümünün üzerine giderek küçüklen beyaz, açık mavi ve siyah renk dairesel bölümler eklenir. Böylece birbiri üzerine gelen renkli bölümler nazar boncuğunun dışarıdan tıpkı bir göze benzemesine neden olarak kişinin ya da bir mekanın kem gözlerden korunmasına yardımcı olur. Bilimsel ya da Semavi Dinler açısından herhangi bir rasyonel dayanağı bulunmayan nazar boncukları, yine de birçok insan tarafından manasız anlamlar yüklenilerek kullanılmaya devam etmektedir. Çoğu insan nazar boncuklarını iyi şans getirmesi veya kötülüklerden koruması için kullandığı gibi bu cam eşyaları tamamen bir dekoratif unsur olarak kullanan insanlar da bulunmaktadır.