Nikotin bağımlılığı ve etkileri

“Nikotinia” ailesine mensup olan bitkilerin yapraklarının işlenmesi sonucunda elde edilen bir madde olan Nikotin, insan bedeni üzerindeki bağımlılık yaratma etkisi tartışmasız muazzam derece yüksek olan bir kimyasaldır. Kimyasal formülü “C₁₀H₁₄N₂” olan nikotin üzerinde yapılan araştırmalar, şaşırtıcı bir biçimde bu maddenin insan vücudu tarafından belki de en çok sevilen kimyasallardan biri olduğunu ve bu sebeple de çok yüksek bağımlılık yarattığının ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bazı bilim insanlarına göre “eroinden bile daha yüksek bağımlılık yaratma potansiyeline sahip olan nikotin“, birçok maddeye karşı bir bıkkınlık oluşurken insan vücudu tarafından yıllar boyunca sıkılmadan ve düzenli bir biçimde alınabilen son derece tehlikeli bir maddedir. Sigaranın içinde yer alan ve tarım sanayinden roket sanayine çok çeşitli alanlarda kullanılan 4 binin üzerindeki kimyasal madde arasında bağımlılığa neden olan “temel kimyasal” olan nikotin insanlar üzerinde depresan etki de yaratmaktadır.

Vücuda alınmadığında kısa süre içinde başta beyin ve merkezi sinir sistemi olmak üzere tüm vücudun etkilenmesini ve şiddetli bir yoksunluk hissi oluşmasını sağlayan nikotin, huzursuzluk ve şiddetli gerginlik gibi sorunlara neden olmaktadır. Nikotin, sigara içiminde olduğu gibi yakılarak duman yoluyla yani solunum sistemiyle vücuda alınabileceği gibi, ince kıyılan tütün yapraklarının ağızda ve genellikle de dilaltında tutularak emilmesiyle de alınabilmektedir. Aslında bir sigaranın içindeki tütün miktarı göz önüne alındığında tek bir sigaranın 20 mg. nikotin içermesi söz konusu olsa da, yakım sonucu solunum yolu ile bu miktarın yalnızca %5’i vücuda alınmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından sigaranın zararları üzerine yapılan birçok araştırmada insanoğlu için en tehlikeli maddeler arasına girmeyi başaran nikotin, sebep olduğu yüksek bağımlılık ile sigara dumanındaki kimyasalların da vücuda alınmasını sağlamaktadır.

Son yıllarda ülkemizde olduğu gibi dünya genelinde daha da yaygın bir biçimde kullanılmaya başlanan elektronik sigaralar, sadece nikotin üreterek sigara tiryakilerinin ağır kimyasallardan etkilenmemesini sağlamaya çalışmaktadır. Zira nikotin, sigara dumanının içinde yer alan 4 bin kimyasal sebebiyle insanların başta kanser olmak üzere pek çok ölümcül hastalığa yakalanmasının da bir numaralı sorumlusudur. Nikotinin tek başına sebep olduğu zararlar hala araştırılsa da, sigara dumanının içinde yer alan ve asfalt yapımından zirai ilaçlamaya kadar birçok alanda kullanılan kimyasalların neden olduğu zarar kesin bir şekilde bilinmektedir. İnsanoğlu sigara dumanındaki tüm bu kanserojen kimyasalları, nikotinin neden olduğu yüksek bağımlılık sebebiyle her gün vücuduna almaktadır. Sigara bağımlılığı bazı kaynaklarda “nikotin bağımlılığı” ile eşanlamlı olarak kullanılmakta ve aslında sigarayı bırakmak demek nikotini bırakmak anlamına gelmektedir.