Özel Görelilik Teorisi
Tartışmasız dünyanın en ünlü fizikçisi olan Albert Einstein tarafından 1905 yılında ortaya atılan “Özel Görelilik Teorisi” ya da diğer adıyla İzafiyet Teorisi, etkileri günümüze dek uzanan ve bilimin birçok alanını derinden etkileyen bir fizik kuramıdır. Physik isimli dergide yayınlanan makaleleri ile dünyayı sarsan Einstein, her insanın günlük yaşamında “mutlak” olarak algıladığı zamanın dahi göreli olduğunu söylemiştir. İzafiyet Teorisi; insanların da aralarında bulunduğu evrendeki tüm fiziksel varlığın ve fiziki olayların zaman, hareket, mekan ile bağlantılı olduğunu ve tüm varlıkların izafi olduğunu söylemektedir.
Ayrı olarak incelenemeyecek varlıklar ve fiziki olayların tamamı birbirleriyle ilişkili olduğundan; cisim zamana göre, zaman cisme göre, mekan harekete göre ve hareket de mekana göre değişebilmektedir. Einstein İzafiyet Teorisi ile ayrıca zamanın ancak hareketle, hareketinse ancak cisimse var olabileceğini ortaya koymuştur. Çoğu insanın sabit olduğunu düşündüğü ve günlük hayatı da bu şekilde yaşadığı zamanın kendisi dahi evrenin farklı yerlerinde değişik şekillerde algılanabilme yani izafi hale gelebilmektedir.
Einstein tarafından geliştirilen Özel Görelilik Teorisi, Galileo tarafından ortaya atılan Görelilik Prensibi ile örtüşmektedir. Hareket ile doğrudan bağlantılı olan zaman, tamamen gözlemcinin içinde bulunduğu koşullara ve algıya göre değişmektedir. Örneğin; hareket halindeki arabaya uzaktan bakan bir insan bu aracın hareket ettiğini söylerken, aynı aracı kullanan kişiyse tam aksine aracın içerisinde oturduğu için arabanın hareketsiz olduğunu söyleyebilir. Özel Görelilik Teorisi, insanların yalnızca sezgisel olarak algılayabildiği ancak modern bilimin temelini oluşturan deneyler ile kanıtlayamadığı birçok olaya da ışık tutmaktadır.
Öncesinde tüm dünya fizik çevreleri tarafından kabul edilen Newton’un “Mutlak Uzay Zaman” kavramını da tamamen ortadan kaldıran Özel Görelilik Teorisi, hareketin ve zamanın tamamen gözlemci faktörüne bağlı olarak değişebileceğini söyleyerek bu kavramı anlamsız hale getirmiştir. Uzay ve zamanın algısı gözlemcinin içinde bulunduğu şartlara göre farklı şekilde algılanabilir yani uzay zaman, tamamen izafi bir kavramdır. Einstein günümüzde her yerde karşımıza çıkan ve herkes tarafından bilinen ünlü “E=m.c²” formülü ile ayrıca madde ile enerjinin tamamen birbiriyle bağlantılı olduğunu da ortaya koymuştur.
Einstein’ın geliştirdiği Özel Görelilik Teorisi’nin meşhur formülü E=m.c², hiçbir maddenin ışık hızını geçemeyeceğini de söylemektedir. Bu teoremin ismindeki “Özel” ibaresi, görelilik prensibinin sadece eylemsiz halde bulunan gözlemci için uygulanmış olmasını ifade etmektedir. Bu nedenle Einstein daha sonra, tüm gözlem hallerinde uygulanan ve yerçekiminin de etkisini hesaba kattığı “Genel Görelilik Teoremi”ni geliştirmiştir.
