Ses Bilimi
Fonoloji olarak da isimlendirilen ses bilimi, dil seslerinin yani fonemlerin teknik yapısını ve özelliklerini inceleyen bir bilim dalıdır. Bir dilde kullanılan tüm seslerin işlevlerini inceleyen ses bilimi; yeni seslerin oluşması, fonem nakli ve seslerin aktarılması gibi alanlarda çalışmalar yapar. Günümüzde araştırma yapan modern ses biliminin üç temel inceleme alanından oluştuğu söylenebilir: Akustik, İşitim Fonetiği ve Eklemleme. Ses biliminden farklı olan fonetik ise daha çok insanoğlunun konuşurken kullandığı seslerin fiziksel yapısı ile ilgilenir. Bu aşamada ses bilimi olarak isimlendirilen fonolojinin fonetikten farklı bir inceleme alanı olduğunun altını çizmek gerekir.
Modern ses bilimi konuşma seslerinin incelenmesinde “IPA” adı verilen ve en çok kullanılan sesleri barındıran özel bir alfabe sistemi kullanılır. Dil biliminin bir alt dalı olarak kabul edilen modern fonoloji, farklı şartlarda sesler ile kelimelerin yapısal değişimlerini inceler. Modern ses biliminin kullandığı temel metotlardan biri de, bir kelimenin ya da sesin ilk hecesini belirlemek ve araştırmaya bu en küçük birim üzerinden başlamaktır. Fonolojinin bu en küçük birimleri araştırmaya yönelik çalışmaları ile ortaya farklı fonem temsilcileri çıkar ki, bu ses birimleri de ses ve kelimelerin temel yapı taşları olarak kabul edilir.
Fonoloji biliminin kelime ve seslerin başlangıcı olarak kabul edilen fonemleri incelemesi ile dildeki “anlam ifade eden” en küçük yapı taşları da belirlenmiş olur. Seslerin dahi kökenin de daha küçük yapı birimleri olabileceğinden, bu anlam ifade eden en küçük yapı birimlerinin yanı fonemlerin tespit edilmesi oldukça önemlidir. Farklı fonem sistemlerinin incelenmesi ile araştırma alanı daha da genişleyen fonolojinin her geçen gün değişen ve gelişen bir araştırma alanına sahip olduğu söylenebilir.
Morfem olarak ifade edilen anlamlı en küçük yapı birimleri de morfolojinin inceleme alanına girdiğinden, çoğu zaman fonem ve morfem kavramları birbirine karıştırılır. Ayrıca modern biyolojinin en önemli inceleme alanlarından biri olan metaformozla ilgili kavramların da dilbilgisindeki benzer şekilde kullanılması, insanların bu kavram karmaşasında farklı kelimeleri kullanmasına neden olur. Fonetik biliminin de devreye girmesi ile anlamı tamamen karıştırılan fonoloji, ses birimlerinin sistematiği ile ilgilenen dilbilgisi alt dalıdır. Fonetik bilimindeyse daha çok fonolojiden bağımsız olarak seslerin detaylı bir şekil tanımlanması üzerinde çalışmalar yapılır.
Rahnansaika
