Sodyumun kullanım alanları
19. yüzyılın başlarına kadar bileşik halinde kullanılan sodyum, Orta Çağ’ın karanlık yıllarında Avrupa’da yaygın olarak baş ağrısı ilacı olarak kullanılmıştır. Günümüzde organik bileşiklerin yapılması ve sanayide kullanılan alaşımların karıştırılmasında kullanılan sodyum, ticari değeri olan ve dünya genelinde talep gören bir hammadde haline dönüşmüştür. 1807 yılında Humphry Davy’nin kostik soda üzerindeki çalışmaları sonucunda ilk defa “element olarak ayrıştırılan” sodyum, ismini Latince doğal tuz manasına gelen “Nitron” kelimesinden almıştır. Modern sanayide kullanılan ve medeniyetin gelişimi için muazzam derecede önemi olan birçok alaşımın üretilmesinde ve geliştirilmesinde kullanılan sodyum ayrıca rafine işlemlerinin de vazgeçilmez bileşenlerindendir.
Erimiş tuzların rafine edilerek saf hale getirilmesinden her insanın kullandığı sabunlara oldukça geniş bir kullanım alanına sahip olan sodyum, “dünya yerkabuğunun yaklaşık olarak %2,5’ini oluşturmaktadır”. Dünyada en çok bulunan 4. element olan sodyum, aynı zamanda en çok ağırlık olarak da en çok rastlanılan alkali metaldir. Davy’nin çalışmaları element bazında sodyum elde edilmesinin önünü açsa da, bu çalışmaların tamamlanması 19. yüzyılın sonlarını bulmuştur. Sodyum Karbonat ile karbonun 1000ºC’ye kadar ısıtılması ile birlikte oluşan kimyasal reaksiyon sonucu elde edilen sodyum, modern dünyada “sıvı sodyum klorürün elektrolizi” ile üretilmektedir. Down Hücresi olarak bilinen bir sistem vasıtasıyla elde edilen sodyum ticari bir mal olarak dünyanın dört bir yerine ihraç edilmektedir.
Yaşam için muhakkak olması gereken tuzun yani Sodyum Klorürün(NaCl) bileşeni olan sodyumun dünya üzerinde hemen hemen her alanda karşımıza çıkmaktadır. Ester ve organik bileşenlerin yapısına katılan sodyumun nükleer enerji santrallerinde de kullanımı söz konusudur. Nükleer reaktörler için kritik derecede önemi olan ısı transferinin etkili bir şekilde yapılması için kullanılan sodyum ayrıca içten yanmalı motorların valflerinde de kullanılır. Sodyum buharlı lambalı lambaların enerji sarfiyatı ve lümen yani ışık üretimi konusunda oldukça yüksek performans sunması, aydınlatma sektörü için de önemli bir hammadde haline dönüşmesine sebep olmuştur.
Modern dünyada sanayiden elektroniğe, inşaat sektöründen mekaniğe neredeyse her alanda kullanılan metallerin temizlenmesinde de kullanılan sodyum, metal yüzeylerin pürüzsüz bir hale gelmesini sağlayan işlemlere de katılmaktadır. Metal yüzeylerin temizliğinde de etkili olan sodyumun birçok farklı bileşiği modern endüstri için “vazgeçilmez” niteliği olan hammaddeleri oluşturur. Tekstil sanayi için kritik derecede önemi olan sodyum bileşikleri bunun dışında cam üretimi için de oldukça önemlidir. Metal ve kimya sanayinde temel gereksinimlerden biri olan sodyum ayrıca petrol ürünlerinin işlenmesinde de kullanılır. Sabun ve kağıt üretiminin de önemli hammaddelerinden olan sodyum tüm bunların haricinde daha da pek çok endüstriyel alanda kullanılan bir hammaddedir.
