Türk sanat müziğinde makamlar
Türk sanat müziği birçok insan için müzik dinlemekten ziyade, bir tutku haline gelmiştir. Müzik dinlemek kuşkusuz her insana keyif vermektedir ancak Türk sanat müziğindeki her makamın kendine has duygusu, müzik tutkunları için vazgeçilmez bir zevk haline gelmiştir. Türk sanat müziğindeki makamlar en yalın anlatımla; belirlenmiş kurallar çerçevesinde notalarda gezinerek, arzu edilen ahenkte bir melodi oluşturulmasıdır.
Her Türk sanat müziği makamının bir gidişi yani seyri ve notalar arasında gezinilmesi esnasında yüksek seslere çıkmanın da alçak seslere inmenin de belirli kaideleri vardır. Türk sanat müziğindeki makamlar; genellikle 4’lü ve 5’li dizeklerin birbirine eklenmesi sonucu oluşturulur ve bu sıralı notalara çeşni denir. Kullanılan çeşnilerin farklılığı, her Türk sanat müziği makamına ayrı bir özellik ve duygu katar. Böylece dinleyicinin farklı makamlarda değişik ruh hallerine girmesi sağlanır.
Türk sanat müziği; Hüzzam, Kürdili Hicazkar, Rast, Segah, Uşşak, Muhayyer Kürdi, Hicaz ve Nihavent gibi birçok farklı makamdan oluşan ve çok fazla inceliği olan bir müzik türüdür. Türk sanat müziğinde toplamda kaç adet makam olduğu konusunda tartışmalar olmasına rağmen kesin sayı net olarak bilinmemektedir. Kimi araştırmacılar Türki sanat müziğinde 500’den fazla makam olduğu söylerken, bazı araştırmacılara göre bu sayı 600’ün dahi üzerindedir.
Türk sanat müziğinde bu kadar fazla makam olmasına rağmen ne yazık ki günümüzde kullanılan makam sayısı 10’u dahi geçmemektedir. Türk sanat müziğinde makamların haricinde bir de usuller vardır ki usul, eserlerin ritimlerinin kalıplaştırılmış hali olarak tanımlanmaktadır. Böylece Türk sanat müziğinde kullanılabilecek binlerce farklı nota varyasyonu meydana geldiğinden, Türk sanat müziği dünya üzerindeki en zengin müzik türlerinden biri olarak kabul edilmektedir.
