Vietnam Amerika Savaşı ve nedenleri
Vietnam ile Amerika Savaşı sadece bu iki ülkenin birbiriyle savaşmasının çok ötesinde, Soğuk Savaş döneminin Doğu Bloğu ülkeleri ile kapitalist NATO ülkeleri arasında yaşanan oldukça karmaşık bir sürecin sonucudur. Vietnam Amerika Savaşı; 2. Dünya Savaşı sonrasında komünist Sovyetler Birliği etrafında toplanan Çin Halk Cumhuriyeti ve Kuzey Vietnam ile kapitalist ABD yanlısı olan Güney Vietnam arasında yaşanan gerginliğin tırmanması sonucunda 1963 yılında başlamıştır. 1973 yılına kadar ABD’nin “ısrarla” sürdürdüğü saldırılardan herhangi bir sonuç alamayacağını ve çok ağır kayıplar verdiğini anlaması sonucunda çatışmalar devam etmiştir. Vietnam ve ünlü Vietkong bölgesinde yaşanan çatışmalar aslında 1955 ile 1975 yıllarını kapsamaktadır ancak ABD’nin savaşa dahil olduğu yıllar 1963-1973 arasıdır. ABD’nin yarım milyon asker ile 2 milyona yakın Güney Vietnam gücüne destek verdiği savaşta; Kuzey Vietnam 300 bine yakın, Çin Halk Cumhuriyeti 170 bin ve Sovyetler Birliği de sadece 3 bin askerle yer almıştır.
Güney Vietnam’a ABD’nin yanı sıra Güney Kore, Avrupa ülkeleri, Yeni Zelanda, Avustralya ve Filipinler de toplam 1 milyona yakın askerle destek vermiştir. Vietnam Amerika Savaşı yıllar boyunca devam etmiş ve sonraki yıllarda birçoğu ses getiren Hollywood yapımı filmlere dahi konu olmuştur. Savaşın nedenleri, komünizm yanlısı güçlerin Fransız kolonilerine karşı 1945 yılında başlattığı savaşa kadar uzanmaktadır. Ülke içindeki kapitalizm yanlısı güçler ile komünist kuvvet arasında yaşanan bu gerginliğin ardından ülke Güney Vietnam ve Kuzey Vietnam olmak üzere ikiye bölünmüştür. ABD yanlısı Güney Vietnam ile Sovyetler yanlısı komünist Kuzey Vietnam arasındaki gerginlik bitmek bilmeden tırmanmış ve en sonunda ABD güçleri 1963 yılında savaşa dahil olmuştur.
Takip eden süreç içinde komünist Kuzey Vietnam ülkenin Güney kesimlerine ilerleyerek birçok çatışma başlatmış ve kapitalist güçlerle gerilla savaşı vermiştir. 1965 yılında Kuzey Vietnam kuvvetlerinin Tonkin Körfezi açıklarında bulunan ABD gemisi Maddox’a ateş açması, ABD tarafından savaşa girme nedeni olarak göstermiştir. Bunun üzerine ABD donanması Kuzey bölgelere bombardımana başladı ve ABD fiilen savaşa dahil oldu. ABD kongresinden başkana yepyeni yetkiler veren Tonkin Körfezi Kararnamesi’nin çıkması ile birlikte ABD’nin Kuzey Vietnam’a saldırmak için önünde engel kalmamıştır. Ancak günümüzde dahi bazı yazarlar ABD’nin savaşa girme gerekçesini tartışmaktadır. Bu sürecin ardından ABD komünist Vietnam ve destekçileri ile savaşmak üzere ülkeye son derece hızlı bir şekilde asker yığmaya başladı.
Dünya tarihinin en kanlı savaşlarından biri olan Vietnam ABD Savaşı sonunda ABD’nin savaştan çekilmekten başka çaresi kalmamıştır. Güney Vietnam’ın yıkılmasıyla ülke birleşmiş ve ABD kuvvetleri de ülkeden tamamen çekilmiştir. Vietnam ABD Savaşı esnasında ne yazık ki, 3 milyona yakın sivil hayatını kaybetmiştir…
