Yunusların özellikleri

İnsanların da dahil olduğu dünya yaşamındaki “en zeki” canlılar olarak kabul edilen yunuslar, başta sığ denizler olmak üzere dünya genelindeki tüm deniz ve okyanuslarda yaşamaktadır. Nehir yunusları olarak adlandırılan türleri nehir sularında yaşayabildiğinden, yunusların suyun var olduğu hemen hemen her yerde yaşamını sürdürebildiği söylenebilir. Ülkemizde çoğu insan bu ileri zekaya sahip canlılara “yunus balığı” dese de, yunuslar da tıpkı “insanlar” gibi memeliler ailesinin mensupları olduğundan balıklarla aynı familyaya ait değildir.

Biyolojik olarak Delphinidae Familyası dahilindeki türler olan yunuslar, “omurgalı hayvanlar” olarak kabul edilmektedir. Tıpkı karada yaşayan ve uçan memelilerde olduğu gibi yavrularını doğurarak dünyaya getiren yunuslar, bilimadamlarının tahminlerine göre 10 milyon yıldır dünyadaki yaşamlarını sürdürmektedir. Dünya genelinde en çok rastlanan ve bir dönem ülkemizde de gösterilen ABD televizyon dizisi “Flipper” ile herkesin sempatisini kazanan yunus türü, Afalina Yunusları ya da bilinen adıyla “Şişe Burunlu” yunuslardır.

Çoğu insanın bilmemesine rağmen Yalancı Katil Balina, Elektra Balinası, Katil Balina(Orca) ve Cüce Katil Balina gibi bazı yunus türleri büyüklükleri nedeniyle “balina” ismiyle anılmaktadır. Dünyadaki bilimadamlarının “oldukça büyük bir bölümü” evrimsel gelişim modelini benimsediğinden, yakın tarihe kadar yunus türlerinin iki temel atadan türediği kabul edilmekteydi. Günümüzde basımı hala devam eden tüm akademik kitaplarda da şematik olarak tüm yunus türlerinin iki atadan türediği gösterilse de, moleküler biyolojide yaşanan son gelişmeler ve teknolojinin gelişmesi ile çok daha detaylı inceleme imkanı sağlayan ekipmanlar, yunusgillerin “tek soylu olmadığını” göstermiştir. Bu nedenle yakın gelecekte yunusgiller familyasındaki sınıflandırılma şemalarında baştan aşağı değişikler olması “hala” beklenmektedir.

Yunuslar etçil memeliler olduklarında özellikle mürekkep balığı ve bazı balık türlerini tüketmektedir. Yapılan araştırmalar yunusların da tıpkı insanlar gibi belirli bir “damak tadına” sahip olduğunu gösterdiğinden, bazı yunusların farklı balık ve canlı türleriyle beslenmesi de söz konusudur. Sürü halinde yaşayan ve son derece sosyal canlılar olan yunuslar, kendi içlerinde hiyerarşik yapılarında bireysel anlamda statüleri dahi olan canlılardır. Balık avlamak için gruplar halinde son derece karmaşık stratejiler dahi geliştiren ve bu planları büyük bir ustalıkla uygulayan bu canlılar, mükemmel bir koordinasyon örneği sergilemektedir. Bilimadamları hala yunuslar üzerinde birçok araştırma yaparak bu zeki canlıların beyin fonksiyonları, birbirleri arasındaki iletişim kurma yöntemlerinin kompleks yapısı ve su dışına zıplamaktan neden bu kadar çok keyif aldıklarıyla ilgili daha fazla bilgi edinmeye çalışmaktadır.